Er álið málið?

Mig langar að spyrja alþjóð þessarar spurningar og svara sjálf fyrir mig með skynsamlegum rökum. Skynsemishugsun verður alltaf og undantekningarlaust að taka mið af heildrænni hugsun. Skynsemislausnin verður jafnframt alltaf að taka mið af hvað kemur sér best fyrir nærsamfélagið okkar, en einnig fyrir heiminn og jörðina í heild þegar um er að ræða málefni sem snerta alla jarðarbúa. 

Á síðustu árum hafa orkunýtingarsjónarmið og stóriðjustefnan verið í hávegum höfð á „Állandinu Íslandi“. Þetta telja sumir að sé skynsamleg nýting orkuauðlinda landsins. Þeir nefna ávallt máli sínu til stuðnings að hér sé um „græna orku“ að ræða og við séum því að leggja eitthvað að mörkum gagnvart jörðinni í loftslagsmálum. Þeir gleyma hins vegar að segja frá því að ekki einu einasta álveri sem keyrt er á kolum verður lokað í stað þess sem byggist hér og að um 60-70% álvera heims keyra á hinni svokölluðu „grænu orku“. Einnig gleymist að reikna með mengun sem flutningar súrálsins valda og það gleymist að tala um hvers vegna við framleiðum ál og í hvað það fer eftir hlutföllum og hvort að nauðsynlegt sé að nota allt þetta ál. Að ekki sé nú minnst á þá staðreynd að náttúran sem fórnað er, þeas verðmæti hennar, er aldrei metin á einn eða annan hátt. Vissulega er möguleiki á að nýta einhverja orku hér með skynsamlegum hætti, en eftir langa og stranga skoðun mína er orkunýting til álframleiðslu bara ekki skynsamleg.

Í fyrsta lagi er um að ræða stefnu sem gerir ráð fyrir svo mörgum teravöttum af orku að ekki er hægt að hlífa mörgum svæðum á Íslandi frá nýtingarsjónarmiðinu. Það þykir mér alls ekki skynsamlegt og tel að flestir Íslendingar séu sammála um það að einhverjum svæðum verði að hlífa og að við þurfum því skýra stefnu sem skilgreinir þau svæði í lögum um umhverfisvernd. Skynsemin í að hlífa svæðum felst bæði í náttúrusjónarmiði og nýtingarsjónarmiði, því hvar sækjum við orku í framtíðinni ef hér á landi gerist þörf til annars konar orkunýtingar ef búið er að virkja öll svæði og binda orkuna í samningum í áratugi?

Í öðru lagi er það ekki skynsamleg hugmynd að selja alla orkuna til álframleiðslu að teknu tilliti til þess að það er orkufrekasti og mest mengandi iðnaður sem til er í heiminum. Iðnaður sem heimsbyggðin mun á komandi árum draga verulega úr vegna þeirrar mengunar sem af honum stafar. Aukin framleiðsla á áli er eitthvað sem heiminum stafar mikil ógn af vegna loftslagsbreytinga og þegar reiknað er með flutningum súráls og unnins áls á milli heimsálfa má reikna með ennþá meiri mengun. Skynsamlegast væri að sjálfsögðu að úrvinnsla súráls fari fram á sama stað sem það er upprunnið og frumvinnslan fer fram.

Á heimasíðu Alcoa má sjá að árin 2004 og 2005 sköpuðust um 26% af heildartekjum fyrirtækisins vegna neyslupakkninga (6 og 6,8 milljarðar USD) og hefur sá hluti teknanna vaxið hraðast á síðast liðnum árum. Aðeins um 10% kom frá byggingariðnaði og um 10-11% frá samgöngutækjum. Ég endurtek; stærsti hlutinn, eða 26% teknanna varð til vegna framleiðslu á neyslupakkningum. Notið nú hugmyndaflugið, ykkur og jörðinni til góða, og hugsið ykkur bara hversu mikil not við höfum fyrir þessar ál-neyslupakkningar. Hlutföll endurvinnslu áldósa er misjafnt eftir löndum, en meðaltalið í Evrópu er um 40% endurvinnsla. Í því sambandi vil ég til dæmis minna á það að í Danmörku (og sjálfsagt fleiri skynsömum löndum) er bannað að selja drykki í áldósum. Það er að sjálfsögðu ekki þörf fyrir svona mikla álframleiðslu í neyslupakkningar og brýn nauðsyn fyrir okkur að finna aðrar leiðir í þeim efnum. Enn eitt markmiðið er því að sjálfsögðu að takmarka eins og hægt er vöruframleiðslu úr áli sem ekki er nauðsynleg.

Í þriðja lagi ber að líta til þess alþjóðasamfélagið hefur mótað stefnu sem felst í að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda Flest öll samfélög heims hafa skuldbundið sig til að fara eftir þessri stefnu sem kallast Kyoto bókunin. En Ísland, eitt af ríkustu löndum heims, samdi sig frá henni og fær að losa 1,6 milljónir tonna út í andrúmsloftið frá stóriðju á fyrsta skuldbindingar-tímabili bókunarinnar, til viðbótar við þá 10% aukningu sem Ísland fékk í meðgjöf í sjálfum loftslagssamningnum 1992. Á sama tíma eru flest löndin að skuldbinda sig til að draga úr losun, eða standa í stað þannig að hún aukist ekki. Samkvæmt tölum í fréttablaðinu (spyrja Bjarka) losar stóriðja á Íslandi, með tilkomu Fjarðaáls, um 2,5 milljónir tonna gróðurhúsalofttegunda á ári meðan öll önnur losun frá bílaflotanum, skipum, landbúnaði og sorpúrgangi er samtals 2,25 milljónir tonna. Við höfum nú þegar fyllt undanþágukvótann og ber nú að líta til framtíðar til úrlausnar vandans og taka þátt í að draga úr losun á næstu árum. Öllum löndum heims ber að taka þátt í slíku samkomulagi sem snertir alla jarðarbúa. Íslendingar þurfa því að fara að nota frumkvöðlahugsun sína til að koma með skapandi lausnir á þessum brýna vanda. Frumkvöðlahugsun okkar ætti að eiga auðvelt með að sjá að í nýjum og umhverfisvænni lausnum felast ótrúleg tækifæri. Nýr og vistvænni markaður er að taka við af þeim gamla og nýjar, framsýnar lausnir munu taka við á komandi árum. Mikilvægt er að íslensk stjórnvöld verði hugrökk í framgöngu eins mikilvægra mála.

Í fjórða lagi vil ég síðan minnast á hvers vegna stjórnvöld fóru í stærstu framkvæmd Íslandssögunnar, Kárahnjúkavirkjun, og hvers vegna fulltrúar Alþingis samþykktu. Margoft hefur verið gefið út að ákvörðun um framkvæmdina var tekin í þeim tilgangi að skapa störf á Austurlandi þrátt fyrir að á Íslandi sé eitt það minnsta atvinnuleysi sem gengur og gerist í heiminum. Engin stefna var mótuð til að taka á móti erlendu fólki sem átti að vinna störfin sem eru umfram það sem Íslendingar geta staðið undir að vinna. Nýlega hefur komið í ljós að fulltrúar Alþingis samþykktu framkvæmdina án þess að hafa til þess nægilegar upplýsingar sem segir okkur það að þetta var ekki upplýst ákvörðun. Á þeim tíma höfðu þeir ekki nægilegar upplýsingar um jarðfræði svæðisins né heldur mat á umhverfisáhrifum af þessu tiltekna álveri, þrátt fyrir að í landslögum segi að slíkt verði að liggja fyrir. Í ferlingu var úrskurði skipulagsstofnunar breytt og landslög hunsuð.

Núverandi stjórnvöldum virðist ekki hafa dottið til hugar að hægt sé að nýta eða njóta náttúrunnar sem við höfum að láni á nokkurn annan hátt en til orkunýtingar og álframleiðslu, þrátt fyrir þá staðreynd að Ísland hefur skapað sér það orðspor erlendis að vera einstök, hrein og fögur náttúruperla. Staðreyndin er nefnilega sú að um 95% ferðamanna sem hingað koma, sækjast eftir að upplifa náttúruna og stór hluti til að sjá hálendið sem er stærsta óbyggða víðerni Evrópu. Að sjálfsögðu verðum við að gera okkur grein fyrir að flutningar með flugvélum veldur líka mengun og ættum því að leggja okkar lóð á vogarskálarnar til að breyting verði þar á. Á vorrmánuðum bárust fréttir í Mbl um að framleiðendur flugvéla séu nú þegar farnir að huga að því að smíða þær úr léttari efnum eins og trefjaplasti, frekar en úr áli og stáli. Framtíðin býður einnig upp á að gera hið sama með önnur farartæki og í framtíðinni munum við nota umhverfisvænna eldsneyti en við gerum í dag. Þarna liggja ný viðskiptatækifæri og vettvangur fyrir hugmyndir og nýsköpun. Ísland getur verið með fremstu þjóðum í heimi til að stuðla að því að nýsköpun og verða með því fyrirmynd annarra þjóða. Hér ætti ekki að vera erfitt að skipta út bílaflotanum og keyra um á vænum og grænum bílum og farartækjum. Mögulega væri hægt að stuðla að því að almenningssamgöngur væru því sem næst fríar þannig að fleiri myndu nota þær. Hér væri líka hægt að hefja framleiðslu á vetni. Slík væri framsýnisstefna  og það er eina rétta leiðin til að við getum átt okkur framtíð á jörðu.

 

Niðurstaða mín er semsagt að skynsamlega athuguðu máli sú að álið er ekki málið. Framsýni er málið. Í næstu grein langar mig því til að deila með ykkur hugmynd minni um „Heilsulindina Ísland“.

 

Prófkjör framundan

Lítið annað en fréttir af prófkjörum hafa hljómað í eyrum manns síðustu vikur. Mikið hefur farið fyrir prófkjöri bæði XD og XS og miklu verið tilkostað. Enginn flokkur auglýsir jafn mikið í prófkjörum og XD og vekur það óneitanlega áleitnar spurningar um hvað það sé í raun sem stýrir því hverjir sitja á Alþingi Íslendinga. Þótt ekki sé um eins áleitnar upphæðir og vestanhafs þar sem enginn nema ríka fólkið hefur möguleika á kosningabaráttum, þá er hér um að ræða verulegar fjárhæðir sem gerir það að verkum að niðurstaðan er í raun að fjármagnið stýrir því hverjir hafa möguleika á sæti á Alþingi. 

Slíkt fellur mér alls ekki að geði því þetta stríðir gegn allri jafnræðishugsun og ákvæðum um jafnan rétt og jöfn tækifæri í stjórnarskrá að mínu mati.

Ég hef þó ákveðið að gefa kost á mér í prófkjöri VG á höfuðborgarsvæðinu og mun nota þennan vettvang og fjölmiðla til birtinga á greinum og hugleiðingum mínum til að þið, lesendur góðir, hafið tækifæri til að kynna ykkur stefnumál mín og skoðanir. Hjá okkur í VG mun prófkjör ekki snúast um fjárútlát og sóun á peningum. Við munum þess í stað einbeita okkur að því að skrifa greinar í blöðin og víðs vegar um netið til að kynna okkur fyrir kjósendum. Að okkar mati eru auglýsingar ekki rétta leiðin til að kynna sjálfan sig því þar kemur lítið annað fram en kosningaslagorð og mynd af manneskjunni. 

Ég mun ekki eltast við að safna sæg af fólki til að láta rúlla á síðunni minni sem stuðningsmenn mína því mér finnst það í raun bara bull. Enginn getur sagt þér eða öðrum eitt né neitt til um það hvort einhver mun standa sig í starfi í framtíðinni sem ekki er orðin, hvort sem það er á þingi eða annars staðar. Það er eitthvað sem þú gerir upp við þig, að treysta þeim sem skoðanir þínar eru í samhljómi við og þér lýst vel á.  

Í raun fyndist mér eðlilegt að hver og einn kjósandi ætti að hafa rétt á að velja fólk af öllum listum sem fulltrúa sína á Alþingi. Þá færu engin prófkjör fram innan flokkanna, heldur hefðu allir óflokksbundnir þá líka sinn rétt til að velja sína fulltrúa á þing. Í raun væri hægt að kjósa um ráðherra líka. En slíkar hugmyndir eiga kannski heima í framtíðinni sem raunveruleiki.  

 

Ástæðan fyrir því að ég ákvað að bjóða mig fram í prófkjöri er sú að ég tel mig eiga fullt erindi inn á Alþingi þar sem endurnýjunar er þörf eftir langa stjórnartíð flokka sem hafa í raun starfað gegn lýðræðinu og eru komin inn á hála braut sem getur ekki talist framsýni á okkar tímum í nútímasamfélagi. Ég hef áhyggjur af því að hér hefur verið gengið alltof nærri náttúrunni og umhverfi sem okkar kynslóð hefur að mínu mati ekki rétt til að gera. Ég tel stóriðjustefnuna vera mistök stjórnvalda og vera alveg laus við alla framsýni í atvinnuháttum. Ég tel að það þurfi að stöðva áður en það verður um seinan. Nógu langt hefur nú þegar verið gengið. FJölgun álvera er ekki leið til framtíðarinnar ef við ætlum okkur að eiga hreint og fagurt Ísland. 

Ég tel einnig að brýn þörf sé á því að stuðla að jöfnuði í samfélaginu og tel að fólk sem hefur réttláta sýn á jafnrétti kynjanna og allra borgara samfélagsins eigi að fá að móta velferðarsamfélag sem leggur áherslu á það. Til þess að svo verði þarf að vera fyrir hendi áhugi og stefna í þeim málum. Eftir stjórnartíð XD og XB hefur ójöfnuður aukist til muna, stéttarskipting er orðin að veruleika og skattar voru lækkaðir á hátekjufólk en hækkaðir á alla hina. Í þeirra stjórnartíð hefur ekkert gerst í launajafnrétti kynjanna á vinnumarkaði. Áhugi þeirra og áherslur liggja einfaldlega ekki á þessu sviði. 

 Á Íslandi þarf að leggja áherslu á gott velferðarkerfi og góða menntun með jöfnu aðgengi fyrir alla. Hér þarf að útrýma fátækt og hækka lágmarkslaun auk þess sem heilbrigðiskerfið þarf algjörlega að stokka upp og móta upp á nýtt með heildræna sýn sem byggir á rannsóknum síðustu áratuga á sviði heilbrigðisvísinda. Eldra fólkið okkar á Íslandi á ekki skilið þá meðferð sem það hefur fengið frá núverandi stjórnvöldum. Þeim þarf að tryggja betri meðferð í velferðarkerfinu okkar. Að mínu mati þarf einnig að stokka upp menntakerfið og auka fjölbreytni í grunnskólakerfinu. 

Ég hef því ákveðið að leggja fram krafta mína og áræðni og vonast til að fá stuðning kjósenda til að vera með í uppbyggingu heildræna samfélagsins á Íslandi framtíðarinnar. 

Eldri greinar

Er Ísland ódýr hóra?

Kæru samfélagar

Mig langar að taka undir hugleiðingar Ottó Tynes Morgunblaðinu 11. mars sl. þar sem hann líkti orkusölu ríkisstjórnarinnar við hórdóm. Hóran selur sig oftast vegna neyðar en salan á Íslandi til stóriðju getur tæplega flokkast undir neyð. Hóran græðir peninga, en gæti þó ekki stolt sagt börnum sínum frá ævistarfinu. Ég veit að það sjokkerar fólk að líkja þessari orkusölu við hórdóm, en ég myndi samt vilja taka þetta aðeins lengra og spyrja; Ef Ísland er hóra, er landið þá ódýr hóra? Jafnvel hræódýr?? Ef svo er, í hverju liggur þá neyðin?

Tortíming lands og þjóðarsálar á orkufylleríinu

Núverandi ríkisstjórn hefur gert mikið til þess að sannfæra þjóðina um að stóriðjustefna þeirra sé eina og besta lausnin til atvinnuuppbyggingar og hagvaxtar. Að náttúran upp á hálendinu sé hvort sem er ekkert nema möl og sandur og ekki þess virði að vernda. Undir þetta taka því miður nokkuð margir landsmenn eftir allan áróðurinn og gleyma að spyrja sig að því hvaða aðra valkosti ríkisstjórnin hefur lagt stuðning sinn við, til dæmis í formi afsláttarkjara eins og stóriðjan fær.

Það mætti því segja að ríkisstjórninni hafi tekist að skapa einhvers konar nauðung fyrir hóruna sem verður að sætta sig við að þetta sé eina leiðin í lífi hennar. En ekki nóg með það, heldur er sagt að líkami hennar, eða landið, sé hvort sem er ekkert svo dýrmætt nema seldur sé aðgangur að orkuauðlindunum sem veldur tortímingu fagurrar náttúru landsins. Tortímingu sálar og líkama. Ríkisstjórnin spyr sál hórunnar, eða þjóðarsálina, hvort hún vilji virkilega ekki hagvöxt. Mín þjóðarsál svarar því fullum hálsi og spyr á móti hvort líkami hennar og sál sé virkilega ekki meira virði en þetta og hvort tortímingin sé virkilega eina lausn málsins? Hagvöxtur getur vel komið án þess að selja sig á nákvæmlega þennan máta með óafturkræfri eyðileggingu náttúrunnar. Mín þjóðarsál bendir líka á að hjá henni ríki alls engin neyð. Mín þjóðarsál vill góðkynja hagvöxt!

Markaðssetning hórunnar

Iðnaðarráðherra virðist aðhyllast illkynja hagvöxt og vill fórna ómetanlega dýrmætum náttúruperlum okkar til stóriðju. Ekki veit ég hvort ráðherra gerir sér ekki grein fyrir afleiðingum gjörða sinna, en svo virðist sem hún geri sér ekki grein fyrir að við Kárahnjúka eru nú að fara fram mestu umhverfisspjöll af mannavöldum í allri sögu landsins. Ráðherra er nýlega komin heim af viðskiptaráðstefnu í New York þar sem hún kynnti ódýru hóruna fyrir álframleiðendum í Bandaríkjunum. Salan er enn í fullum gangi þó svo þjóðarsálin sé að ranka við sér og vilji nú stoppa frekari eyðileggingu landsins í brj-ál-æðinu. Markaðssetningin gengur út á að selja álrisum orkuna okkar á mjög lágu verði og fórna náttúruperlum og jökulám. Öðruvísi verður ekki skrapað saman þeim 30 terawattstundum sem virðast vera til sölu. Kaupandanum hefur verið gefið í skyn að full afnot á öllum mögulegum stöðum sé í boði ef þeir bara þiggja boðið á þessum ótrúlega spottprís sem hóran fær þó ekki uppgefinn sjálf. Hún fær sjálf bara lítinn hluta gróðans af öllu húllumhæjinu. Hún á bara að vera ánægð með að verða fyrir valinu og njóta þess að níðst sé á líkama hennar og fá fyrir það nokkrar krónur í vasann á meðan kaupandi þjónustunnar nýtur gróðans af þessum frábæra kraftmikla líkama með framleiðslu sinni.

Í bæklingi iðnaðarráðuneytisins og Landsvirkjunar (1995) má lesa hvernig markaðssetning ríkisstjórnarinnar byrjaði á Íslandi sem hræódýrri hóru. Í Lowest energy prices má sjá mynd af láréttu stöplariti sem sýnir fjárfestum hversu ódýrt vinnuaflið er á Íslandi miðað við aðrar þjóðir Evrópu. Einnig kemur þar fram að þjóðin sé vel nærð og sé sjaldan frá vinnu. Þar segir: „Launakostnaður á Íslandi er lágur í samanburði við önnur lönd N-Evrópu og N-Ameríku. Fjarvera er með því lægsta sem gerist meðal iðnvæddra þjóða“. Vel nærðir og duglegir þrælar! - Svona er markaðssetning ríkisstjórnarinnar á íslensku fólki!

 

 

Semsagt, Ísland er orðin mjög ódýr hóra. Álrisum frá Bandaríkjunum er boðið hingað í þágu kosningabaráttunnar. Landsbyggðin telur að verið sé að bjarga samfélaginu okkar. Frá hverju er verið að bjarga okkur? Í hverju felst neyðin? Hversu mikið er atvinnuleysið?

Stöðvum stóriðjustefnuna!

Kæru samfélagar. Vinsamlegast metið landið okkar verðmætara en ódýra hóru fyrir risana sem keppast um að borga sem minnst fyrir afnotin. Aldrei hafa fengist skýr svör við því hversu ódýr orkan verður. Ég spurði kynningarfulltrúa Landsvirkjunar og iðnaðarráðherra nýlega um það á hvaða verði þessi orka ætti að seljast til álrisanna og sögðust þau ekki ætla að upplýsa mig um það þó svo ég benti á að þetta væri nú einu sinni fyrirtæki í eigu þjóðarinnar!

Vinsamlegast finnið ást ykkar og náttúrukærleikann til landsins sem við erfðum. Látið þennan kærleika ná til handa ykkar sem setja krossinn í næstu kosningum, því þann kross þurfum við að bera til langs tíma ef hann fer á rangan stað.

Kærar þakkir fyrir lesninguna,

Andrea Ólafs., Íslandsvinur

                                     Greinin birtist í Morgunblaðinu þann 29. apríl 2006

******************************************************************************************** 

 

Ísland - ódýra hóran

Í blaðinu í gær velti ég því fyrir mér hvort Ísland væri ódýr hóra. Þar líkti ég landinu við líkama sem er falur til afnota fyrir erlenda álrisa á lágu verði sem ekki er uppgefið. Stuðlað er að illkynja hagvexti sem veldur tortímingu lands. Mér er spurn hvort slíkur gífurlegur og óafturkræfur fórnarkostnaður sem felst í þeirri tortímingu sé virkilega ómaksins virði? Getur verið að stóriðjustefnan sé krabbamein Íslands í hröðum, illkynja vexti?

Kaupandi hórunnar

Álrisinn umtalaði sem ágirnist ódýrar auðlindir hórunnar er hergagnaframleiðandi. Þessu neita þeir í yfirlýsingu á heimasíðu sinni og segjast bara framleiða parta í þau og einhver annar sjái um að skrúfa þá saman. Þeir gleyma alveg í yfirlýsingu sinni að minnast á að þeir eiga fyrirtækin Cordant Technologies og Howmet Castings sem framleiða hergögn. Ef allir þeir sem framleiða parta í hergögn og líka sá sem skrúfar þá saman firra sig ábyrgð verður niðurstaðan kannski sú að enginn framleiðir hergögn í raun! Hergögn eru kannski bara einhvers konar ótrúleg afleiðing púsluspils sem margir aðilar púsla, en enginn ber ábyrgð á?! 

Álrisinn er þekktur fyrir umhverfisspjöll og hefur hlotið dóma fyrir slíkt. Hann neitar að bæta aðbúnað í verksmiðjum þar sem þess er krafist vegna laga og reglugerða og afneitar ábyrgð þegar kemur til heilsumissis hjá starfsfólki hans.

Lesa má um spillingu álrisans á www.nosmeltertnt.com þar sem íbúar Trinidad velta fyrir sér lygum álrisans og afleiðingum álframleiðslu á náttúruna og heilsu fólks. Robert Kennedy gagnrýnir eyðileggingu og glæpi gegn náttúrunni í þágu kapítalimans á www.wnyc.org/books/34225 og á www.ethicalconsumer.org/magazine/corpwatch/alcoa.htm má lesa um vanvirðingu álrisans fyrir náttúrunni og réttindum verkalýðsins.

Fari það nú alveg í kolað! – myndi gamli bóndinn kannski ef hann veltir fyrir sér hlutunum í stærra samhengi.

Siðferðileg skylda?

Álrisinn Alcoa kemur frá landi þar sem  750-800.000 tonn af áldósum á ári hverju eru ekki endurunnar. Þeim væri hægt að raða í 153 hringi í kringum jörðina. Í skýrslu frá 2002 um þessa óábyrgu hegðun Bandaríkjamanna kemur fram að á einungis einum áratugi (1990-2000) var 7,1 milljóni tonna af áldósum hent. Þessi sóun síðasta áratugar hefði nægt til að framleiða 360.000 nýjar Boeing737 þotur! Vá, þvílík sóun!

Liggur hræsnin hjá þeim sem vilja vernda náttúruperlur Íslands frá tortímingu – eða eru einhverjir aðrir kannski miklu framar í hræsninni? Ber Bandaríkjamönnum kannski að líta aðeins í eiginn barm með þessa hluti áður en þeir fara um heiminn að leggja undir sig ótrúlega fagra og hreina náttúru í þeim tilgangi að „anna eftirspurn“ eftir áli í nýjar dósir?! Því í ósköpunum spyr heimurinn sig ekki að því hvort ekki beri að endurvinna allt álið sem þeir sóa og hvort við hin þurfum á öllum þessum hergögnum og álframleiðslu að halda í raun og veru? Hergagnaframleiðslan, sóunin og tortíming náttúrunnar ber reyndar með sér gífurlegan hagvöxt en sá hagvöxtur hefur í för með sér gífurlegan fórnarkostnað. Fórnarkostnaðinn felst meðal annars í ógrynni af saklausum lífum sem deyja í stríðum sem ekki eiga neinn rétt á sér. Einnig ber að líta til aukningu á gróðurhúsalofttegundum við framleiðslu áls sem hægt væri að draga úr svo um munar og nota einungis 5-10% af orkunni sem færi í endurvinnslu þess samanborið við frumvinnslu. Síðast en ekki síst felst fórnarkostnaðurinn í ómetanlega dýrmætri náttúru. Allt eru þetta gríðarleg verðmæti sem verið er að sóa og tortíma í þágu álframleiðslu og hagvaxtar. Niðurstaða; Hórdómur + stríð + sóun + tortíming lífs og náttúru = Illkynja hagvöxtur + krabbamein heimsins.

Heiminum ber að draga Bandaríkin til ábyrgðar í þessum efnum. Á Íslandi er nú þegar framleitt margfalt það ál sem við nokkurn tíma getum komist yfir að nota og álframleiðsla per íbúa fer langt fram úr öðrum þjóðum heims. Við höfum enga siðferðilega skyldu til að gefa dýrmætar náttúruperlur okkar til ábyrgðaleysis Bandaríkjanna til framleiðslu hergagna og áldósa sem þeir hafa ekki fyrir að endurvinna! Við höfum hins vegar bæði lagalega og siðferðilega skyldu gagnvart restinni af heiminum og hinni umtöluðu Kyoto bókun. Ísland ætti að mínu mati að sjá sóma sinn í að virða þennan kvóta án nokkurrar undanþágu. Svei attan – skamm, skamm! – myndi bóndinn núna segja og undir það tek ég.

Stöðvum útbreiðslu krabbameinsins!

Kæru samfélagar. Mig langar til að biðja ykkur öll um að taka höndum saman til að stöðva útbreiðslu illkynja krabbameinsins. Vinsamlegast hugsið um landið ykkar sem dýrmætan fjársjóð sem ber að varðveita um alla tíð. Börnin okkar erfa landið og við ættum að leyfa þeim að njóta þess og alast upp við virðingu og kærleika til þessa fallega lands. Sýnum Íslandinu okkar þessa virðingu og kærleika í verki setjum kross við náttúruverndarsjónarmið í næstu kosningum. Sá kross skiptir miklu máli, því hann þurfum við að bera til langs tíma ef hann fer á rangan stað.

Þakka lesturinn kæru samfélagar,

Andrea Ólafs, Íslandsvinur

Greinin birtist í Morgunblaðinu þann 30. apríl 2006 

 

************************ 

 

Ákall um vitundarvakningu! 

 

Það er stórmerkilegt að þessi þjóð skuli vera svona treg til að tjá vilja sinn í verki og láta til sín taka.

Eru allir alltof uppteknir við að horfa á sjónvarpið?

Eitt sem við getum gert er að taka höndum saman kæru landar og mótmæla - en það þýðir lítið að gera það fyrir framan sjónvarpið heima eða í kaffistofunni á vinnustaðnum. Við getum saman sýnt ríkisstjórninni að við samþykkjum ekki þessa stóriðjustefnu þierra og að við krefjumst þess að litlum samfélögum verði boðnir kostir sem eru mun betri fyrir þau þegar litið er á dæmið í heild og til framtíðar. Við getum gert það á jákvæðan og uppbyggilegan hátt með því að segja þeim að við viljum fleiri valmöguleika að til að kjósa um.

•  Við teljum ekki boðlegt að okkur sé stillt upp við vegg og boðið upp á stóriðju og ekkert annað!

• Við viljum að ríkisstjórn Íslands ýti undir nýsköpun í atvinnulífi og styðji það með fjárframlögum!

• Við viljum að íslendingar geti stofnað til atvinnureksturs á sömu kjörum og verið er að bjóða Alcoa (í það minnsta á fyrstu árum reksturs); afsláttarkjör á fasteigna- lóða- og stimpilgjöldum, að ekki sé nú talað um skattafslátt á fyrstu árunum. 

• Við viljum að stóriðjustefnan fari í þjóðaratkvæðagreiðslu fyrir næstu kosningar!

Þar að auki er að mínu mati kominn tími til að kjósa aðra flokka en sjálfstæðis og framsóknarflokkinn sem eru að haga sér eins og landið sé þeirra eigin prívateign og það komi okkur landsmönnum ekkert við hvað þeir geri við það.

Landið okkar er dýrmætt. Það er fjársjóður af óendanlegri náttúrufegurð.

Landið okkar hefur ótrúlega stórbrotið landslag og hingað eru alltaf að streyma fleiri og fleiri ferðamenn. Gerum meira úr því!

Landið okkar er ennþá mjög hreint land en verður það ekki mikið lengur með þessari stóriðjustefnu. Við erum líka með alveg nóg af álframleiðslu nú þegar.

Þar að auki má geta þess að Alcoa-risinn hefur hlotið dóma fyrir umhverfisspjöll, hefur neitað að bæta tækjabúnað í álverum til að minnka mengun, þar sem þess hefur verið krafist, og er auk þess hergagnaframleiðandi. Þetta er ríkisstjórnin alveg áfjáð í að fá hingað til lands. Þeim virðist nokk sama þó svo fyrirtæki sem hér eru fyrir, séu núna að flytja úr landi eða séu að fara á hausinn vegna þessarar stefnu!

 

  

"Þjóðararðurinn af einu tonni af bræddu áli er 28 þúsund krónur (þá er ekki dreginn frá mikill umhverfiskostnaður), arðurinn af einum erlendum ferðamanni er að meðaltali 90 þúsund krónur og þjóðin fær í sinn hlut rúmlega 300 þúsund krónur af einu tonni af þorski; ellefu sinnum meira en fyrir eitt tonn af áli. Segja þessar tölur ekki eitthvað?"

 

Ósk Vilhjálmsdóttir í  Mbl. 8. mars 2006

 

 

Skrifað í mars 2006